Dünyadaki Büyük İklim Tiplerinin Coğrafi Dağılımı
Dünya üzerindeki iklim tipleri, coğrafi konum, enlem, yükselti, okyanus akıntıları ve hakim rüzgarlar gibi faktörlere bağlı olarak belirli bölgelerde yoğunlaşmaktadır. Büyük iklim tipleri genellikle enlemsel kuşaklara göre şekillenir ve aşağıdaki şekilde dağılım gösterir:
- Ekvatoral İklim: Ekvator çevresinde, 10° kuzey ve 10° güney enlemleri arasında yer alır. Amazon Havzası, Kongo Havzası ve Endonezya gibi bölgelerde görülür.
- Tropikal İklim: 10°-25° kuzey ve güney enlemleri arasında bulunur. Orta Amerika, Güney Asya, Kuzey Avustralya ve Afrika'nın savan bölgeleri bu iklim tipine örnektir.
- Çöl İklimi: 15°-30° kuzey ve güney enlemlerinde, yüksek basınç kuşaklarında yaygındır. Sahra Çölü, Arabistan Yarımadası, Avustralya'nın iç kesimleri ve Atacama Çölü gibi alanlarda görülür.
- Akdeniz İklimi: 30°-40° kuzey ve güney enlemlerinde, batı kıyılarında hakimdir. Akdeniz çevresi, Kaliforniya, Şili'nin orta kesimleri, Güney Afrika'nın güneybatısı ve Güneybatı Avustralya'da bulunur.
- Ilıman Okyanusal İklim: 40°-60° kuzey ve güney enlemlerinde, batı kıyılarında yaygındır. Batı Avrupa, Kuzeybatı Amerika, Yeni Zelanda ve Şili'nin güneyi gibi bölgelerde görülür.
- Ilıman Karasal İklim: 40°-60° kuzey enlemlerinde, kıtaların iç kesimlerinde hakimdir. Orta ve Doğu Avrupa, Kuzey Amerika'nın iç kesimleri ve Asya'nın orta bölgelerinde bulunur.
- Karasal İklim (Sert Karasal): 50°-70° kuzey enlemlerinde, kıtaların iç ve doğu kesimlerinde görülür. Sibirya, Kanada'nın kuzeyi ve Alaska gibi bölgeler bu iklime örnektir.
- Tundra İklimi: 60°-75° kuzey enlemleri arasında, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'nın kuzey kıyılarında hakimdir. Grönland, Kuzey Kanada ve Sibirya'nın kuzey kesimlerinde bulunur.
- Kutup İklimi: 75° kuzey ve güney enlemlerinden itibaren kutup bölgelerinde görülür. Antarktika ve Grönland'ın iç kesimleri bu iklim tipine örnektir.
- Yüksek Dağ İklimi: Enleme bağlı olmaksızın, yüksek dağlık alanlarda (Himalayalar, And Dağları, Alpler gibi) görülür ve yükseltiye bağlı olarak sıcaklık değişiklikleri gösterir.
Bu iklim tipleri, dünya genelinde bitki örtüsü, tarım ve yaşam koşulları üzerinde belirleyici bir role sahiptir. |
